Mary Celeste: het spookschip op de oceaan der legenden
Mary Celeste mysterieuze verdwijning op de golven
Mary Celeste: er zijn bepaalde namen die voor liefhebbers van het bizarre en occulte geen verdere uitleg nodig hebben. De Mary Celeste is zo’n naam. Wat oorspronkelijk een typische tragedie bleek groeide uit tot één van de meest fascinerende mysteries uit de laatste eeuwen. Nu nog klinkt de naam “Mary Celeste” voor zeelui als onheilspellend en luguber.
Feiten
De Mary Celeste kreeg als oorspronkelijke naam “The Amazon” toen het de scheepswerf verliet van Spencer Island in Nova Scotia, Canada in 1861. De doop van het schip gebeurde in hetzelfde jaar, een historisch jaar die het begin zou inluiden van de Amerikaanse Burgeroorlog. De brigantijn was 31 meter lang, 7,6 meters wijd en verplaatste 282 ton water. Vanaf het moment dat ze haar eerste contouren zag bouwen in de scheepswerf kreeg het schip een waas over zich van geheimzinnigheid en volgens sommigen een duistere kracht. In de eerste jaren van de ingebruikname voltrokken zich een reeks van gebeurtenissen die op zijn zachts merkwaardig konden worden genoemd. Zo was er niet alleen de naamsverandering, welke traditioneel in zeeman ’s bijgeloof bestempeld wordt als onheilbrengend. Het schip wisselde tevens ook verschillende malen van eigenaar. Een zwarte schaduw scheen zich te nestelen over het mooie schip, dit was enkel nog maar het begin…
Vreemde gebeurtenissen van The Amazon naar de Mary Celeste
Het schip had een reeks bizarre ongelukken en avonturen die menig moderne verzekeringsmaatschappij stapelgek zouden maken, de voornaamste hebben mondeling de geschiedenis gehaald doch er zijn aanwijzingen dat heel veel incidenten niet meer gekend zijn.
- De eerste officier Robert McLellan werd onverwacht ziek en stierf aan een ongekende oorzaak.
- De eerste kapitein John Parker beschadigde het schip aanzienlijk bij de eerste reis uit de scheepswerf, het schip werd noodgedwongen terug getakeld naar de scheepswerf waar er enkele dagen erna een onverklaarbare brand uitbrak. Parker nam ontslag zonder enige motivatie.
- Op één van de eerste reizen dichtbij Dover botste ze op een tweemaster welke zonk. Eens te meer moest de Mary Celeste een scheepswerf aandoen voor herstellingen.
- Op dezelfde terugreis naar Amerika liep ze zich vast in Cow Bay Nova Scotia.
- Nadat het schip terug zeewaardig werd gemaakt was er een talrijke wissel aan eigenaars. Verbazend was dat allen bankroet gingen, in feite had nog geen enkele eigenaar winst gemaakt aan het vervloekte schip.
- Uiteindelijk werd ze publiekelijk verkocht aan de Amerikaan James Winchester voor 3.000 dollar. De Amerikaan ging grondig te werk en restaureerde haar compleet, ook de eerste naam “The Amazon” sneuvelde, en de “Mary Celeste” was geboren.
Benjamin Briggs aan het roer
De nieuwe gezagvoerder was pas 37 jaar toen hij het bevel overnam, samen met zijn echtgenote en zijn kind vormden ze samen met de rest van de bemanning de vaste tien koppige bewoners. Briggs was een ervaren kapitein die reeds het bevel had gevoerd over vijf andere zeeschepen, hij was een echte zeebonk en was zelf eigenaar van verschillende schepen. Men kon duidelijk aannemen dat de Mary Celeste, of het Spookschip zoals vele matrozen haar noemden in zeer capabele handen was.
In November 1872 verliet de Mary Celeste de haven van New York, met een waardevolle lading geschat op 35.000 dollar door de verzekeringsmaatschappij. De cargo bestond uit 1701 tonnen alcohol. De laatste weken waren er relatief weinig problemen geweest aan boord van het schip, en de kapitein leek alles onder controle te hebben, de reis naar Genua in Italië zou dan ook een routineuze trip zijn. Maar niemand wist dat het schip de onsterfelijkheid in zou zeilen als het eeuwig gedoemde schip…
Het mysterie
Nadat de Mary Celeste een maand geleden de prachtige haven van New York had verlaten werd ze opgemerkt voor de kusten van Portugal door een Brits schip de “Dei Gratia”. Alhoewel de zeilen waren gehesen zag ze er verlaten uit. Toen men uiteindelijk besliste aan boord te gaan was er geen ziel te bespeuren…het schip was akelig leeg, net alsof ze pas was verlaten, het eten stond nog op de tafels van de bemanning, er waren geen tekenen van technische mankementen noch van enige strijd.
De weersomstandigheden konden niet beter zijn, en er was eten en drinken aan boord om het zeker nog zes maanden uit te houden. De bemanning bestond uit zeer ervaren zeelui, de kapitein had de beste referenties, maar ze leken in rook te zijn opgegaan, hun persoonlijke spullen waren stille maar vooral zwijgzame getuigen van het mysterie die hier had huisgehouden…
Om het raadsel completer te maken werden nog andere vreemde vaststellingen gedaan. Zo was de enige sloep aan boord van het schip verdwenen evenals de sextant. Het logboek lag nog onaangeroerd in de hut van de kapitein, hetgeen nooit gezien was voor die tijd en tegen alle zeeman tradities in. Het stuurwiel was niet vastgezet en er waren geen tekenen die wezen op agressiviteit.
Het spookschip
De “Dei Gratia” sleepte het schip naar Gibraltar, het raadselachtige lot van de bemanning werd wereldkundig en de meest bizarre theorieën ontstonden in een mum van tijd. De tragiek werd extra in de verf gezet gezien ook de vrouw en het kind van de kapitein spoorloos verdwenen waren. De gekste complot theorieën werden verzonnen zoals zelfs een verzekering oplichting, op het toppunt van de absurditeit beschuldigde men zelfs de bemanning van de Dei Gratia.
Feit is wel dat de echte verklaring nooit is gevonden, het mysterie is tot op heden onopgelost. De media aandacht voor het voorval was wereldwijd, zo wijde onder andere de schrijver Arthur Conan Doyle een fictief verhaal aan het incident. Verschillende mogelijke verklaringen deden en doen nog steeds de ronde…
- Komeet von Beila, deze komeet brak in twee stukken en zorgde voor een relatieve zware stenen regen tot in Chicago. De kapitein kon beslist hebben gezien de gevaarlijke cargo (alcohol) om het schip te verlaten.
- De hypothese van een storm was niet echt aannemelijk gezien de meteorologische gunstige omstandigheden.
- Piraterij was de volgende theorie, werd praktisch meteen uitgesloten gezien er geen enkel teken was van geweld op het schip.
- Andere kapiteins hielden het op een krachtige plaatselijke zeebeving.
- Een ander verhaal was er één van muiterij, waarschijnlijk ook totaal uit de lucht gegrepen gezien het zachtaardige karakter van de kapitein en de uitstekende reputatie van de bemanning.
- De laatste theorie is dat het schip water maakte en dat de kapitein te voorbarig koos om naar een eiland te roeien.
De Amerikaanse Admiraliteit voerde een zeer uitgebreid onderzoek…de resultaten waren onbepaald. Het mysterie van de Mary Celeste zou blijven ronddobberen tot op de dag van heden.
Het duistere lot van het schip
Na het vreemde incident besloot James Winchester het schip van de hand te doen, deze beslissing werd pas definitief toen het schip terug een leven nam namelijk dat van Henry Winchester, de vader van de eigenaar, de arme man verdronk bij een ongeluk tijdens de terugreis naar Boston. De eigenaar verkocht het gedoemde schip voor enkele dollars. De volgende 13 (!) jaar wisselde het schip nog zeventien maal van eigenaar, het was net alsof niemand het schip uit de hel wou houden. Met alle negatieve verwikkelingen was het schip ondertussen in een zeer slechte staat geraakt. De laatste eigenaar werd later schuldig gevonden aan verzekeringsfraude toen hij het gedoemde schip opzettelijk ter pletter liet varen in de Caraïben, de legende stelt dat de man knettergek was geworden en bezeten door het vervloekte vaartuig. Pikant detail tijdens de zoektocht in moderne tijden naar het wrak zijn reeds ontelbare ongelukken gebeurd, het wrak zou zijn gevonden doch daar bestaat er tot op heden geen zekerheid over…het zwarte schip laat zijn mysterie nog steeds niet los…
Bedenking
Niet alleen mensen laten soms een onuitwisbare indruk na op de geschiedenis, hetzelfde is perfect geldig voor materiële zaken, geografische plaatsen of raadselachtige gebeurtenissen. De Mary Celeste spreekt nog steeds tot de verbeelding. Het relaas van dit spookschip lijkt zo uit een verhaal te zijn gekomen van Edgar Allen Poe of Stephen King, maar het zijn dus gedocumenteerde historische feiten. In de geschiedenis zijn er eindeloze voorbeelden van mysterieuze gebeurtenissen, een ontwakende vaststelling die ons leert dat niet alles past in een wetenschappelijk vakje en dat er dingen zijn die de grenzen van de logica tarten…
© Thalmaray – 2011.
