De femmes fatales van het Oude Hollywood
De femmes fatales van het Oude Hollywood – Een filmproductie valt en staat niet alleen met een goed scenario of een briljante regisseur, ook de casting is levensbelangrijk. Het is immers steeds een uitdaging om de meestal fictieve en literaire personages in te vullen met de passende gezichten. Casting is meer dan een uitgangsbordje vinden voor de in het script beschreven personages. De uitdaging ligt erin mensen te vinden die zich zodanig kunnen inleven in een rol dat ze de personificatie worden van een personage. Met de juiste acteurs en het passende inlevingsvermogen kan een middelmatige film worden opgetild tot een gigantisch succes of zelfs een klassieker.
In het oude Hollywood werkten de studies nog meestal met typecasting, bepaalde acteurs zouden hun hele leven lang bijna dezelfde rol spelen, die van de eeuwige cowboy, of de slechterik. Niet alleen grote sterren vielen in dit vakjes-acteren, maar ook illustere acteurs die het nooit echt tot het sterrendom hebben geschopt met uitzondering van de echte filmfanaten. Het zijn soms bekend klinkende namen waar men geen naam kan op plakken, totdat men een foto ziet en dan weet men het weer.
Een Jack Palance bijvoorbeeld zal weinig belletjes doen rinkelen vooral niet bij de jeugdige generaties, maar die man was een monument in zijn tijd, hij was ook de eeuwige “bad boy” of gangster in talloze prenten. Sterren waren zij die zich moeiteloos konden adapteren aan alle rollen meestal met een charisma die van het zwart-witte doek spatte.
Een steeds wederkerend commentaar over het oude Hollywood is het feit dat vrouwen weinig of geen interessante rollen kregen. Deze stelling is ietwat overdreven, de dames van het zilveren scherm slaagden erin een zeer specifiek rolpatroon neer te zetten die van “femme fatale”. Deze rollen waren hoofdzakelijk ondersteunend bedoeld aan de echte mannelijke hoofdrolspeler of aan het scenario, doch velen slaagden erin om letterlijk de show te stelen.
Definitie
De beschrijving van een “femme fatale” is eerder een instinctief gevoel van een meestal knappe of zeer mysterieuze dame die voorspelbaar problemen bezorgt aan de mensen rondom haar. De knappe intrigante of de getormenteerde passionele vrouw die ongewild de co-personages zal meesleuren op een emotionele rollercoaster, niet zelden met het nodige gevaar of zelfs dodelijke afloop. Een femme fatale is een vrouw die voor die tijd enorm geëmancipeerd was en een zweem van sensualiteit en mystiek over zich heen droeg. Personages die de zaal binnenkomen en het geluid letterlijk verstomt in een onbeschrijfbare fascinatie.
De gloriejaren van Hollywood hebben dit soort van personages op de kaart gezet. Ouderwets of niet, in de hedendaagse film is de voornaamste protagonist de actie en speciale effecten, het tempo van een film is zo haastig opgepoetst dat veel magie of uitdieping van de personages enkel bijkomstig zijn. Femmes fatales van nu zijn op één hand te tellen, het was in Hollywood ooit anders.
Dit artikel is een ode aan mijn persoonlijke favorieten, het is dan ook subjectief aan (mijn) smaak en beleving.
Lana Turner (1921-1995)
Lana Turner was een opgemerkte verschijning in iedere films waarin ze speelde. Met haar prachtige blonde haren en engelachtige ogen was ze soms radicaal betoverend op het witte doek. Op zestienjarige leeftijd was ze al aanwezig in de verzameling prominenten van Metro Goldwyn Mayer. Zij ging moeiteloos van mooie starlet naar leading lady. Haar meest opvallende film was ongetwijfeld de eerste versie van “The Postman Always Rings Twice” uit 1946. The successen kon ze zonder problemen aan elkaar rijgen zoals “Peyton Place” (1957) waarvoor ze een Oscarnominatie kreeg.
Mijn favoriete rol van deze prachtige actrice was in “The Rains of Ranchipur” (1955) een historische actiefilm waar ze schitterde naast Richard Burton.
Claudette Colbert (1903-1996)
Claudette was een Frans-Amerikaanse actrice die eveneens één van de meest gevierde sterren werd van Hollywood. Ze begon op het theater in Broadway maar werd al gauw opgepikt door talentscouts van de entertainment hoofdstad van de wereld. Ze kreeg de Oscar voor “It Happened One Night” (1934) met de legendarische Clark Gable en kreeg verder nog twee nominaties voor: “Private Worlds” (1935) en “Since you Went Away” (1944). Ze zou in totaal meer dan zestig films acteren. In de business was ze vooral bekend als een comédienne met een enorme zin voor humor. In de jaren vijftig stapte ze langzaam over naar het medium televisie.
Wat mij vooral is bijgebleven is haar rol in “Cleopatra” (1934) van de legendarische regisseur Cecil B. De Mille.
Dorothy Lamour (1914-1996)
Dorothy combineerde haar acteerprestaties met een mooie zangcarrière en wordt vooral herinnerd in talloze vertoningen als de mooie exotische schone, onder andere in de razend populaire reeks met Bing Crosby en Bob Hope, de “On the Road” movies.
Ze begon in 1930 als een big band zangeres tot Paramount haar een contract aanbood in 1936. Haar debuut in “The Jungle Princess” (1936) gaf haar een exotisch tintje die ze nooit meer zou kwijtraken en zelf cultiveerde. Ze werd al gauw genoemd “The Sarong Queen” naar de typische klederdracht die ze droeg in exotische rollen. Uiteindelijk doofde haar populariteit uit en heropende ze haar nightclub in de jaren zeventig. Haar laatste rol was in 1987. Ze was vooral een fel onderschatte zangeres.
Haar beste rol naar mijn bescheiden mening was in de film “The Hurricane” (1937) waar ze acteerde naast de legendarische John Hall.
Ginger Rogers (1911-1995)
Haar grootste triomf was in een zekere zin ook haar grootste schaduw. Ze is onsterfelijk geworden dankzij haar talrijke duo optredens met haar iconische danswonder Fred Astraire. Astaire & Rogers dansten, zongen en speelden toen de sterren van de hemel en waren waarschijnlijk het meest succesvolle duo ooit in de Amerikaanse filmgeschiedenis. Over haar carrière met Fred kan ik een bibliotheek vullen, doch het komt haar ook toe om vooral de rollen te illustreren die ze los speelde van haar boezemvriend. Deze dame was een artistieke duizendpoot die zond, danste, acteerde in films en in het theater, ook de overstap naar de televisie was bijzonder succesvol.
Men kan zonder schroom zeggen dat zij samen met Astaire de moderne musical herschreven. Bovendien was ze niet de femme fatale in de echte zin van het woord, ze was de meer speelse ondeugende versie. Ze won een Oscar voor de film “Kitty Foyle” (1940).
Over haar beste rol heb ik hard moeten nadenken, de films met Fred Astaire heb ik niet bewust in aanmerking genomen, omdat mijn inzien allen of hen behoren tot de absolute meesterwerken die Hollywood ooit heeft geleverd. Uiteindelijk ben ik uitgekomen op een relatief onbekende film namelijk “Storm Warning” (1950) een politiek drama over de Klu Klux Klan. Ze acteerde hierin samen met de latere president van de Verenigde Staten: Ronald Reagan.
Hedy Lamarr (1914-2000)
Deze dame was een lady met brains. Ze was afkomstig uit Oostenrijk en bijzonder technisch aangelegd, ze schreef zelfs verschillende uitvindingen op haar naam. Er werd in 1937 opgemerkt in Berlijn door een agent van MGM uit Hollywood. Vooral haar exotische looks vielen in de smaak. Ze was één van de eerste actrices die in Duitsland een ongecensureerde naaktscène opnam. Haar toenmalige man was een Half-Jood die vreemd genoeg dweepte met Mussolini en Hitler.
Ze ontvluchtte een ongelukkig huwelijk en regelde een ontmoeting met Louis B. Mayer in Parijs. Hij nam haar in dienst op voorwaarde dat ze haar naam zou veranderen in Hedy Lamarr. Haar debuut in de film “Algiers” in 1938 was een schot in de roos. Hollywood lag aan haar voeten ze zou echter blijvende getypcast worden als een exotische femme fatale. Haar succesfilms volgden elkaar op in een chaotisch tempo. Haar grootste succes zou de film “Samson and Delilah” (1949) worden van Cecil B. De Mille. Uiteindelijk werd ze minder actief, haar laatste rol was in 1958.
Mijn favoriete passage van haar was in “Samson and Delilah” (1949).
Lauren Bacall (°1924-2014)
Betty Joan Perske zou het maken in Hollywood onder de naam Lauren Bacall. Ze is vooral bekend door haar hese doorleefde stem en haar verleidelijke looks. Haar entree in Hollywood was er één die kon tellen namelijk in de film “To Have and Have Not”(1944), niet alleen zou ze zich het genre van de Film Noire eigen maken, ze leerde er ook de grote liefde van haar leven kennen, de Bad Boy bij uitstek: Humphrey Bogart.
Samen met Bogey schreef ze geschiedenis in “The Big Sleep” (1946), “dark Passage” (1947) en “Key Largo” (1948). Ze was ook regelmatig te vinden op de planken in musicals. Ze kreeg een Oscarnominatie voor haar rol in “The Mirror Has Two Faces” (1981).
Zelfs na de dood van Bogey, slaagde ze erin ondanks een immens gemis om haar carrière verder uit te bouwen.
Mijn favoriete film van haar is “Young Man with a Horn” een musical drama met de acteur Kirk Douglas, vader van Michael.
Marlene Dietrich (1901-1992)
Velen zijn de mening toegedaan dat zij het typevoorbeeld was van de femme fatale. Ze was een Duitse actrice en zangeres en was één van de meest mythische personages in de lange Hollywood geschiedenis. Haar eerste successen scoorde ze in pre-nazi Duitsland in de stomme film. De iconische film “Der Blauwe Engel” (1930) van Jozef von Sternberg is nu nog verplichte kost aan de filmacademie, hij zou later een remake krijgen in het Engels in Hollywood. Paramount bood haar een contract aan en ze begon films te maken in de Verenigde Staten zoals “Shanghai Express” (1932) en “”Desire” (1936), ze werd op slag één van de best betaalde actrices ooit en werd professioneel en privé gelinkt aan alle leading men, zoals Gary Cooper, Jean Gabin en ontelbare anderen.
De nazi’s probeerden haar tevergeefs te overtuigen terug te komen naar Duitsland, ze naturaliseerde zich als reactie tot Amerikaanse en stak haar afkeer voor het nazisme nooit onder stoelen of banken. Haar verhaal was er één van ongeziene successen in de film en met haar zangcarrière. In 1999 kreeg ze van het American Film Institute de titel van “grootste vrouwelijke ster aller tijden”.
Mijn favoriet uit haar rijke carrière “Destry Rides Again” (1939), een western met James Stewart.
Nabeschouwing
De lijst is eindeloos van actrices die erin slaagden met soms minimale tekst een indruk te wekken van verleiding en gevaar. Het raffinement van deze dames zijn niet altijd meer te vinden in de hedendaagse films. Uiteraard is de filmindustrie mee geëvolueerd met de tijd, in de periode van het oude Hollywood waren de acteurs en actrices niet alleen vertolkers, ze waren stijliconen, een voorloper op onze popcultuur.
Sommigen zijn schatrijk geworden met één imago: die van de koelbloedige moordenaar of de exotische schone. Het publiek consumeerde de illusie als zoete broodjes, een film was vooral een feel good ervaring. Het romantische dat men ook terug kan vinden in prachtige literaire werken was omnipresent aanwezig in de meeste producties. Zelfs in de zogenaamde B-films was er altijd wel een element van innovatie, durf en cultureel statement, soms komisch ongewild.
Wanneer men oude werken bekijkt uit Hollywood en er naar kijkt met een open geest is het verrassend hoe de magie nostalgisch traag langzaam sluipt in de ervaring van de kijker. De hedendaagse films zijn allen technologische hoogstandjes gegoten in een superieure visueel en auditieve kwaliteit, maar soms mis ik de panache van de era, de stijl en klasse die werd uitgedragen door de vertolkers. De femme fatales doen me nog steeds dromen van wondermooie verhalen en personages die men zou willen ontmoeten. Waarschijnlijk zijn dit de bevindingen van een onwrikbare sentimentele en nostalgische dromer, so what?
© Thalmaray
