John Lennon: ambassadeur van een utopische droom
John Lennon – Sommige artiesten overstijgen zichzelf in hun voornaamste discipline via hun uitzonderlijke karakters, John Lennon valt dan ook niet te bevatten in enkele definities of zinnen. Lennon heeft rechtmatig zijn plaats ingenomen als één van de grootste moderne componisten en muziekmakers, maar onder het populaire glazuur schuilde een miskende filosoof. Jammerlijk wanneer zijn naam in één adem wordt uitgesproken met die van Paul McCartney, naast deze fantastische kruisbestuiving in zijn carrière was John nog veel meer dan deze passage.
Biografie
John Lennon werd geboren in Liverpool op 9 oktober 1940 midden in een luchtalarm veroorzaakt door de Duitse Luftwaffe. Op vierjarige leeftijd ging hij wonen bij een tante nadat zijn ouders scheidden. Zijn vader zag hij in ieder geval weinig gezien zijn beroep als matroos bij de koopvaardij. Zijn moeder hertrouwde en kwam slechts sporadisch op bezoek bij haar zoon. Ze leerde hem wel piano en banjo spelen. In 1958 kwam zijn moeder om in een banaal verkeersongeluk. John Lennon kreeg hierdoor een zware emotionele klap. Hij zou het later beschrijven als de meest traumatische gebeurtenis in zijn leven.
Zijn tienerjaren hadden kattenkwaad als rode draad, hij kwam geregeld in de problemen. De school werd gekenmerkt door een acuut gebrek aan interesse met uitzondering van de tekenlessen. Zijn leraren zagen dan ook een artistiek talent in hem.
De Beatles
Op zestienjarige band stichtte hij een kleine rockband genaamd “The Quarry Men”. In 1957 liep hij door toeval Paul McCartney tegen het lijf, deze gebeurtenis zou de muziekgeschiedenis ingaan als het begin van het meest succesvolle schrijversduo ooit.
McCartney introduceerde op zijn beurt George Harrison die de rockband vervoegde, daarna kwamen er nog verschillende leden bij als drummer waarvan Peter Best de bekendste was in 1960. Een jaar later was het de manager Brian Epstein die ze toevallig ontdekte in de Cavern Club in Liverpool. Epstein slaagde erin om een contract los te krijgen van de prestigieuze platenfirma EMI. Best werd ondertussen vervangen door de genaamde Ringo Starr (een pseudoniem voor Richard Starkey), in 1962 werd de eerste single “Love Me Do” losgelaten op het publiek. Het bereikte een respectabele zeventiende plaats in de Britste hitparade.
Lennon schreef de volgende single “Please Please Me”, het veroverde de eerste plaats in de charts. Het schrijvers duo Lennon-McCartney slaagden erin om de reeks hits aan elkaar te rijgen met denkwaardige nummers als “She Loves You”, “I Want to Hold Your Hand” en ontelbare andere.
Beatlemania
In 1964 waren de Beatles de eerste Britse band die de Verenigde Staten veroverden. Eén enkel televisieoptreden in de populaire “Ed Sullivan Show” was voldoende om Noord Amerika te veroveren. In het kielzog van de Beatles maakten andere Britse grootheden dankbaar gebruik om eveneens te toeren in de Verenigde Staten, zoals onder andere hun tijdgenoten de Rolling Stones.
De wereld zou gauw kennis maken met een nieuw fenomeen namelijk de Beatlemania. De vier Engelse ridders van de moderne muziek werden in een mum van tijd de meest geadoreerde muzikanten bij de jeugd en meestal ook de meest vergruisde bij hun ouders. Naast de muziek werden het ook heuse stijliconen en werden ze gekopieerd qua haarstijl, revolutionair lang en hun blitse kledij. De begrippen: fan, fanclubs, paparazzi en massahysterie kennen allen hun oorsprong bij de Beatles.
In 1965 brak hun tweede speelfilm “Help!” alle records en werden ze zelfs gelauwerd door de Britse koningin. In August van dit zelfde jaar braken ze het record voor grootst aantal bezoekers op een live concert namelijk 55.600 fans in New York City. Eenmaal terug op Britse bodem beleven ze onverminderd hits uit hun mouw schudden, en leerde het publiek ook de zachtere kant kennen van de Beatles met soft pop songs.
Een jaar later waren de Beatles over hun commercieel hoogtepunt heen en werd de groep getroffen door een zekere vermoeidheid en over belangstelling. Lennon begon zich meer en meer te manifesteren als de Beatle die genoeg had van het mediacircus. Op een zeer speciale eigen stijl slaagde hij erin om de wereld te confronteren met soms controversiële uitspraken. Historisch is zijn uitspraak:”We’re more popular than Jesus now”. Vooral in de Verenigde Staten viel deze opmerking in slechte aarde.
Onder invloed van John Lennon werd er ook door alle bandleden geëxperimenteerd met drugs en New Age invloeden. Het zou resulteren in songs die van ongekende schoonheid waren en die zijn uitgegroeid tot meesterwerken in de moderne Pop muziek zoals: “Strawberry Fields Forever” en het meest legendarische album ooit “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band”, die volgens kenners nog steeds het meest belangrijke album is van de Pop muziek.
De Breuk
Hun manager Epstein stierf in 1967 ten gevolge van een overdosis pillen. Deze gebeurtenis was ingrijpend voor de band. McCartney wierp zich op als leider en de eerste commerciële miskleunen staken de kop op. De Beatles slaagden erin om de negatieve publiciteit in de achtergrond te dwingen door een verbazend of publicitair magistrale zet. Ze verbleven twee maanden in India in 1968 om te mediteren en experimentele alternatieve muziek te bestuderen. De bekende goeroe Makarishi Mahesh Yogi werd hun spirituele gids in een avontuur die nu nog is verstrengeld met wilde verhalen.
Ondertussen op het thuisfront was er nog een aangename verassing. Hun maatschappij Apple Corps Ltd stond op de rand van de afgrond ten gevolge van slecht beheer. In juli van dit jaar zouden de Beatles nog eenmaal de glorie dagen kennen van vroeger bij de release van de film “Yellow Submarine”. Het daaropvolgende album “The Beatles” beter bekend als “The White Album” was een perfecte illustratie van de diversiteit van deze legendarische rockband.
Yoko Ono
In 1962 was John Lennon in het huwelijksbootje getreden met Cynthia Powell die hem een zoon schonk: Julian. Zowel vrouw als kind verbleven in de schaduw op het hoogtepunt van de Beatlemania. De echtscheiding volgde in 1968 en John Lennon hertrouwde met een avant-garde artieste Yoko Ono. De introductie van Yoko Ono zorgde voor spanning binnen in de groep, gezien haar invloed op John danig groot werd. Tijdens haar intrede begon John Lennon zich meer en meer te manifesteren als een vrije denker, een filosoof en een politieke activist. Zijn sleep-in protest waar hij in bed een vurig pleidooi afstak voor wereldvrede in 1969 is nu nog steeds legendarisch. “Give Peace a Chance” is nu nog steeds het strijdlied van de vredesbeweging. Het werd meer en meer duidelijk dat de man John Lennon, het tieneridool was ontgroeid en dat er een soort van bewustwordingsproces had plaatsgevonden die van John Lennon een spreekbuis maakte voor een nieuwe generatie die van de Flower Power en de anti-Vietnam oorlog.
Vooral McCartney zag met onbegrip het einde van de meest succesvolle groep ooit aankomen. John Lennon liet in september 1969 verstaan dat hij de Beatle episode in zijn leven definitief afsloot. McCartney slaagde er nog in om het nieuws geheim te houden tot april van 1970 vlak na de officiële release van “Let it Be”.
Solo Carrière
De split van de Beatles had zo zijn gevolgen voor de vier Goden van de Pop muziek. Uiteindelijk zouden alle vier zich wagen aan een solo carrière met wisselend succes. Ondertussen was Yoko Ono zowat de meest gehate vrouw in de geschiedenis van de Pop muziek en verantwoordelijk geacht voor de split.
John Lennon deed zijn eigen ding met de “Plastic Ono Band” en zijn eerste solo avonturen waren niet wereldschokkend. Op een typische John Lennon manier verraste hij dan weer vriend en vijand met het prachtige “Imagine” een song die blijft kleven op de herinneringen van de mensen en die ontroerend mooi is. Deze titel staat nu nog in de top drie van de beste songs ooit. Het was de meest succesvolle post-Beatle plaat.
Vreemd was ook dat de prediker van vrede zich venijnig kon gedragen in zijn teksten en er een koude oorlog ontstond tussen hem en zijn ex-boezemvriend McCartney. Vooral “How Do You Sleep?” was een frontale aanval op de andere helft van het schrijversduo. Uiteindelijk werd de strijdbijl begraven, doch ze schreven nooit meer een song samen.
John Lennon verhuisd naar de Verenigde Staten, doch werd vijand van de Nixon administratie, vooral een veroordeling voor drugs in het Verenigd Koninkrijk was een doorn in het oog. Zijn steun voor de anti-Vietnam betogingen zorgde ervoor dat niemand minder dan de F.B.I. hem schaduwde. Onlangs vrijgegeven documenten bewijzen trouwens deze stelling. In 1976 na de Nixon periode kreeg John Lennon een permanente verblijfsvergunning in de Verenigde Staten.
In 1973 kwam er een einde aan de idyllische romance met Yoko Ono, Lennon was moegestreden tegen de immigratiedienst en de spanningen in het huwelijk werden hem te veel. Hij bracht nog een drietal albums uit en werkte voornamelijk samen met andere Pop iconen zoals David Bowie en Elton John.
Vreemd genoeg vonden John en Yoko elkaar terug en kregen zelfs een zoon: Sean Lennon. Lennon keerde zijn rug naar de muziekwereld en werd huisvader.
De Moord
In 1980 was de wereld opgetogen door een nieuw album van John: “Double Fantasy” met de hitsingle “Just Like Starting Over”. Enkele weken voor de release werd John Lennon vermoord door een psychiatrisch gestoorde fan voor zijn appartementsgebouw in New York. Mark Chapman roofde niet alleen het leven van één van de grootste muzikale genieën maar hij beroofde de wereld van waarschijnlijk nog ontelbare songs en een mogelijke Beatles reünie.
John Lennon stierf in een plaatselijk hospitaal op veertigjarige leeftijd, hij werd verschillende malen geraakt door kogels in de rug. De impact van zijn dood was enorm en mensen waren verbijsterd dat één van de Beatles was omgekomen, de gedroomde reünie zou er nooit komen.
Bedenking
Wanneer ik denk aan John Lennon denk ik altijd aan bepaalde mensen die getypecast worden in het leven, het is bijzonder jammer dat er niet meer aandacht werd gegeven aan de man achter de schermen. De geniale songwriter is bekend doch de dromer, de visionair en de revolutionair in John Lennon kregen minder aandacht en nochtans was Lennon de bezieler van een generatie.
De Beatles worden altijd gezien als de resultante van Lennon-McCartney, hoewel deze stelling klopt zijn er echter meer aspecten die nooit zijn uitvergroot en dit tot schade aan de geschiedenis. Ringo Starr en George Harrison waren niet de meelopende bandleden die profiteerden op het talent van het duo, hun inbreng was veel groter dan algemeen wordt aangenomen. McCartney was beslist de meest zakelijke, rationele en waarschijnlijk intelligentste van het kwartet, Ringo was de vrijbuiter, Harrison was de zwijgzame artiest en Lennon…ja, Lennon was een mozaïek van persoonlijkheden soms schokkend vulgair en de volgende seconde ontroerend mooi.
John Lennon was de man die ooit vroeg aan een zaal om hard in de handen te klappen en zich richtte tot de Koninklijke box met de historische woorden: “The more fortunated people can just wiggle with their juwelry”. De Britse Koningin was nota bene aanwezig.
De geschiedenis heeft soms een bizarre smaak voor humor, het is nogal schokkend dat de man die een groot deel van zijn korte leven had besteed aan de verkondiging van liefde en vrede in de rug werd neergeschoten door een zieke geest.
Vraag mij dikwijls af wat de standpunten van John Lennon vandaag zouden zijn over de crisis, de wereld, de criminaliteit, de oorlogen, de godsdienstwaanzin…
Vraag mij af wat hij zou zeggen: “Imagine!”
© Thalmaray
Lees ook ons ander artikel over John Lennon:
