Hallucinant verhaal over het sanatorium van Adolf Hitler
Sanatorium van het Derde Rijk – Bepaalde gebouwen schreeuwen een verhaal uit en zijn doorweven van geschiedenis. In 1898 werd er een sanatorium gebouwd voor mensen die leden aan tuberculose. Beelitz-Heilstätten was eens het summum van dergelijke klinieken en ziekenhuizen. De bevolking van Berlijn was gigantisch gegroeid op het einde van de 19de eeuw en de ziekenzorg zat in de lift. Het statige ziekenhuis was eens de meest aangewezen plaats om behandelingen te krijgen in de periode tussen de twee wereldoorlogen. Honderden beroemde mensen werden hier behandeld, onder andere ene Adolf Hitler.
Hoewel de locatie zeer dicht ligt bij de Duitse hoofdstad was het Beelitzer woud uitermate geschikt bevonden voor het bouwen van een sanatorium, er was veel groen, rust en frisse lucht. Tijdens de eerste wereldoorlog was er van rust al weinig sprake meer toen het werd opgevorderd voor militaire doeleinden. Duizenden gewonde Duitse soldaten werden er naartoe gebracht met de meest uiteenlopende verwondingen. In 1916 werd ook Adolf Hitler naar daar gebracht om te recupereren van zijn verwondingen in de Slag van de Somme.
Tijdens de chaotische depressie na de eerste wereldoorlog werd het sanatorium bijna een stad op zich, waar duizenden mensen leefden. Er was een eigen wasserij, bakker, slager en zelfs een bierbrouwerij. Het statige gebouw bleek mensen aan te trekken die een nostalgie hadden voor de glorietijd van het groot Duitse Rijk. Het gebouw bleek een aantrekkingskracht te hebben en tussen de wanden van de structuur werden ontelbare verhalen geleefd en beleefd.
In 1923 en 1924 werden enkele vleugels gesloten door de economische crisis, op het einde van 1929 ging een nieuw chirurgische afdeling open voor vrouwen met tuberculose. De site kreeg zelf zijn eigen energiegenerators, diezelfde toestellen zorgden voor de verwarming zelfs in de koudste winterperioden.
In de jaren dertig bleef het gebouw groeien en uitbreiden ondanks dat de schaduw van een nieuwe wereldbrand om de hoek lag. Op het hoogtepunt van het nazisme was het gebouw zelfs een statussymbool. Bij het einde van de tweede wereldoorlog werden er heel wat vleugels van het ziekenhuis platgebombardeerd en liep de site grote schade op. Ondanks het feit dat het een hospitaal was werd het genadeloos gebombardeerd door de Sovjets. Honderden onschuldige patiënten en verplegend personeel kwamen hierbij om.
Na de val van het Derde Rijk kwam Beelitz-Heilstätten onder Sovjet bewind te staan. Later onder de DDR, de vazalstaat van Rusland die niets anders was dan een verknipte dictatuur. Ironisch genoeg was het verboden voor Oost-Duitsers om gebruik te maken van het ziekenhuis. De tuberculosebehandelingen werden terug opgestart maar waren enkel toegankelijk voor Oost-Duitse regeringsleider en communistische commissarissen. Bij de val ver het IJzeren gordijn kreeg deze plaats weer een trieste passage in zijn verhaal, het was namelijk een laatst tussenstation voor de communistische beulen die in zeven haasten de vlucht kozen naar Moskou uit vrees te worden berecht voor misdaden tegen de Duitse bevolking met de nakende unificatie met de rest van Duitsland.
In 1994 verlieten de Russische bezettingstroepen het ziekenhuis. De plaats lag er nu desolaat en verlaten bij. Eventjes werd na heel wat juridisch getouwtrek geprobeerd om de site te laten herleven, maar de pogingen zijn op niets uitgedraaid en langzaam zoals een slopende kanker is de site in verval geraakt. Vandaag is het nu deel van het Europees architecturaal erfgoed, doch het gebouw zelf heeft geen enkel statuut, het staat er enkel als een schreeuw van onmacht naar de vergane glorie van weleer. Het mooie gebouw ontworpen door de architect Heino Schmieden, is nu een lugubere plaats.
De site is een paar maal het decor geweest voor filmopnames zoals “The Pianist” (2002) en Valkyrie (2008). Het ziekenhuis figureert ook in de video van Rammstein “Mein Herz brennt”.
Het meest trieste verhaal van dit gebouw is misschien hoe de hedendaagse mens pover omspringt met zijn cultureel erfgoed. Deze plaats verdiende een tweede of zelfs een derde kans, nu is het waarschijnlijk ook hiervoor te laat.
© Thalmaray
Een fotografische kalender over dit sanatorium kan je dan weer hier vinden.