Bram Stoker: de geestelijke vader van Dracula
De naam Bram Stoker zal voor eeuwig verbonden worden met het personage van zijn horror roman Dracula. Dit meesterwerk wordt nu nog steeds gezien als een absoluut meesterwerk in de horror en thriller genre. Meer dan een eeuw na de publicatie van het boek vormt deze nog steeds een bodemloze inspiratie voor honderden adaptaties in film, theater en televisie. Dracula zou zijn triomf worden maar ergens ook een verdoken vloek, want slechts enkelen weten dat Bram Stoker nog meer dan een dozijn andere verhalen uit zijn pen schudde.
Biografie
Bram Stoker werd geboren op 8 november 1847 ALS Abraham Stoker, in Dublin, Ierland. Hij kende een relatief gelukkige en probleemloze jeugd in het gezin van zeven kinderen. Frappant is de periode waarin hij ernstig ziek was. Later suggereerde de auteur dat het net in die periode was van inactiviteit dat zijn fantasie de bovenhand nam en dat hij zijn verhalen bedacht. Zijn genezing was compleet en hij werd zelf een atleet op zijn latere school.
In 1864 volgde hij les in het Trinity College in Dublin en studeerde af met hoge onderscheiding in 1870 als wiskundige. Eventjes later kon hij aan de slag als ambtenaar bij Dublin Castle de Koninklijke residentie in Ierland. Zijn vader had eveneens daar gewerkt en zorgde ervoor dat ook zijn zoon daar aan de slag kon. Terwijl hij overdag zijn saaie baan uitoefende begon hij ’s avonds vrijwillig en kosteloos te schrijven voor een plaatselijke krant: the Dublin Evening Mail, wat later de Evening Mail zou worden. Hij schreef voornamelijk recensies over theaterproducties in de stad Dublin. Hij publiceerde al in 1872 “The Crystal Cup” bij de prestigieuze “London Society”. Zijn werk kreeg navolging met “The Chain of Destiny”.
Literaire carrière
Bram Stoker had de literaire microbe aardig te pakken en gaf na 10 jaar zijn baan op. Deze drastische koerswijziging was het gevolg van een samenwerking en vriendschap met Sir Henry Irving, een befaamde Shakespeareaanse acteur. De bekende acteur bezorgde Stoker een baan bij het fameuze Theatre in London’s West End.
Rond dezelfde periode publiceerde Bram Stoker het boek: “The Duties of Clerks of Petty Sessions in Ireland”, een handboek over juridische administratie. Hij was toen eveneens een lid van de London Daily Telegraph en schreef voornamelijk horrorverhalen en fictie.
Bram Stoker richtte zich na deze publicatie volledig op fictie en romans en combineerde het uitgeven van boeken met zijn baan in het theater, die hem een enorme bewondering meebracht voor beide activiteiten. Hij ontwikkelde tevens een enorme belangstelling voor alle kunstvormen en was onder andere de stichter van de Dublin Sketching Club in 1874.
Privéleven
In 1878 huwde hij met Florence Balcombe, de dochter van een kolonel in het Engelse leger. Volgens de bronnen was zij een natuurlijke schoonheid en werd zij onder andere het hof gemaakt door een andere literaire gigant Oscar Wilde. Na de verloving en het huwelijk nam Wilde afstand van de pasgehuwden, maar later werden de vriendschapsbanden terug aangehaald en hadden ze terug hechte vriendschapsbanden.
Na de verhuis naar Londen werden de Stokers gezegend met een zoon op 31 december 1879. Het kind kreeg de naam Noël Thornley Stoker en bleef het enige kind van de auteur. Ondertussen begon de ster van Bram Stoker steeds meer te stijgen en werd hij een graag geziene gast in culturele en intellectuele kringen. Hij kwam in contact met de groten der aarde en zielsgenoten zoals Arthur Conan Doyle, met wie hij ver verwant was en de andere legende James Abbott Mc Neill Whistler. Hall Caine, een ander literair genie werd zijn beste vriend. Het meesterwerk van Stoker: Dracula, werd trouwens aan hem opgedragen.
Door zijn activiteiten als theater manager en schrijver reisde Bram Stoker heel de globe af, met uitzondering van Oost-Europa, net de setting voor zijn Dracula. Hij had een voorliefde voor de Verenigde Staten en kon de Presidenten William McKinley en Theordore Roosevelt tot zijn kennissen rekenen. Hij wisselde van gedachten met de Amerikaanse auteur Walt Whitman en twee van zijn romans onder andere “Quincey Morris” kregen Amerikanen in de hoofdrol.
Dracula
In 1897 publiceerde hij dan zijn meesterwerk, het werk dat zijn leven zou gaan veranderen, de roman over de vampier Dracula. Daags na de publicatie werd dit werk al aangeprezen als een hoogtepunt in de horror literatuur. Er wordt algemeen aangenomen dat Stoker zijn personage heeft gebaseerd op een folkloristisch verhaal die hem werd toevertrouwd door de schrijver Armin Vambery uit Hongarije. Stoker zou na de ontmoeting verschillende jaren hebben besteed aan de studie en onderzoek naar Oost Europese legendes en in het bijzonder deze van de vampiers. De schrijfstijl van het werk Dracula was baanbrekend zo maakte Bram Stoker gebruik van fictieve brieven, telegrammen, nieuwsberichten en meer details die alleen maar het realisme van het verhaal verbeterden. Het werd wordt dan ook gezien als het meesterwerk van de Gothic Literatuur.
Mysterieus genoeg geraakte het originele manuscript van Dracula verloren en werd pas teruggevonden in 1980 in Pennsylvania in de Verenigde Staten. Het is nu eigendom van Microsoft. Merkwaardig was dat Bram Stoker blijkbaar op de laatste minuut de titel heeft veranderd, de originele titel was: “The Un-Dead”.
De laatste jaren
Bram Stoker bleef Theater manager voor meer dan dertig jaar tot in 1905 toen zijn goede vriend en mentor Irving stierf. Zeven jaar later op 20 april 1912 stierf Stoker in Londen na aanslepende gezondheidsproblemen. Hij stierf uiteindelijk aan een beroerte. Sommige documenten laten de mogelijkheid open dat hij overleed ten gevolge van syfilis. Hij werd gecremeerd en zijn as werd bewaard in een urne. Ook de as van zijn overleden zoon werd in 1961 in de urne geplaatst. De urne wordt trouwens zwaar bewaakt uit schrik voor vandalisme.
Culturele erfenis
Postuum werden er nog verschillende verhalen van Stoker gebundeld en uitgegeven door zijn weduwe onder de titel: “Dracula’s Guest and Other Weird Stories”.
De allereerste filmadaptatie van zijn roman Dracula was Nosferatu, een Duitse stomme film.
De film Nosferatu was het object van een rechtszaak in verband met auteursrechten. De weduwe kreeg gelijk van de rechter en de film werd vernietigd. Gelukkig bleven er enkele kopieën bewaard en wordt deze film nu nog gezien als een absolute klassieker.
De eerste film die de goedkeuring van de erfgenamen had was pas tien jaar later met de Amerikaanse productie “Dracula” vertolkt door Bela Lugosi en verdeeld door Universal Studios.
Een afstammeling van Bram Stoker, de achterneef Dacre Stoker met Canadese nationaliteit zorgde voor een continuïteit en schreef in 2009 Dracula: The Un-Dead. Het werk is gebaseerd op de originele handgeschreven nota’s van Bram Stoker die niet werden verwerkt in het originele verhaal. De historische band tussen de naam Stoker en het personage Graaf Dracula werden eens te meer sterker aangehaald.
In 2012 presenteerde dezelfde achterneef het dagboek van zijn illustere voorvader die al die jaren in het bezit was gebleven van de familie Stoker. Dit dagboek leerde dat de mens Bram Stoker iemand was met een enorme verbeelding en een gigantisch talent. Het is hoogstwaarschijnlijk dat door tijdgebrek deze auteur verschillende potentiële meesterwerken niet heeft geschreven, maar voor altijd verborgen bleven in zijn geest.
Tot op vandaag zijn er meer dan 1.000 boeken verschenen over of met Dracula en meer dan 200 films.
Bedenking
Bram Stoker was ontegensprekelijk een briljant auteur maar enigszins slachtoffer van zijn eigen succes. Deze man was veel meer dan een schrijver en journalist, hij was een filantroop, filosoof en trendsetter. Het is ontzettend jammer dat de rest van zijn oeuvre bijna onbekend is en vooral ongelezen, nochtans zitten er parels tussen. Opvallend is ook dat hij circuleerde onder de groten der Engelstalige literatuur en ze elkaar bewust inspireerden tot grootste boeken. Hoewel hij de vader van de Gothic wordt genoemd, was Stoker in hart en nieren een onvervalste romanticus. Zijn verhaal over de vampier Dracula is dan ook een vraagstelling naar het eeuwig leven en vooral de nooit eindigende dorst naar liefde.
Mijn hoofdzakelijke bevinding is dat het een ironie is van de geschiedenis dat Bram Stoker een onsterfelijk begrip werd door het personage van Dracula, zelf een onsterfelijke ziel in een getormenteerd verhaal.
Bram Stoker verdient meer aandacht dan zijn Dracula, net zoals Edgard Rice Burroughs meer is dan het verhaal “Tarzan”. Gigantische literaire successen werpen soms een schaduw op andere aspecten van auteurs. De minder bekende verhalen zijn zeker niet inferieur, wel integendeel ze leren ons de finesses kennen van de schrijvers om aldus hun meesterwerken nog meer te kunnen waarderen.
© Thalmaray
