Spionage door historische beroemdheden
Spionage door historische beroemdheden – Beroemdheden in de spotlight, spionnen in het donker
Wanneer men grasduint in vele autobiografieën en documenten van auteurs en andere bekende personen, stoot men soms op ontdekkingen die afgedaan worden als irrelevante details over een persoon, maar waar een bibliotheek van verhalen achter zit.
Het is soms verbazend hoe verschillende identiteiten zich schuilhouden in één enkele persoon. Het geheimhouden van de tweede natuur is op zichzelf al een hele uitdaging, temeer dat deze beroemdheden of societyfiguren constant in de belangstelling staan, van een discreet en obscuur leven is absoluut geen sprake, maar desondanks slagen sommigen erin om naast hun hoofdberoep een clandestiene baan uit te oefenen. Men kan zich de vraag stellen waarom deze mensen, of gelijk wie, überhaupt voor een dergelijk leven kiest.
Zelf vandaag verbaas ik mij erover, wanneer ik namen zie die lid zijn van één of andere think tank, of obscure organisaties die het daglicht schuwen. Men kan zich de vraag stellen wat de drijfveren zijn om bepaalde principes, idealen en betrachtingen in het duister te houden. Ervaring leert dat de machtigste personen in de wereld anonieme gezichten zijn, of net juist de personen die ostentatief in de schijnwerpers lopen, in het Engels is er een prachtig gezegde die alles eigenlijk illustreert: “When You Want To Hide Something, Put It In Plain Sight”. Verstop iets effectief onder iedereens neus. Spionage is zo oud als de beschaving.
Vooraleer ik dieper inga over motivatie en dergelijke is het misschien simpeler om enkele historische spionage voorbeelden aan te halen. Veel van deze spionnen zijn uiteraard bekend, maar zeker niet voor hun geheime operaties. De documenten die nu al vrijgegeven zijn is het topje van de ijsberg, van velen is het (nog) niet geweten, van sommigen zullen we het nooit weten. Verbazend is het zeker.
Roald Dahl
Deze auteur voorstellen is bij een belezen publiek quasi onnodig, maar er was veel meer te onthullen dan “Charlie and the Chocolate Factory” en “ James and the Giant Peach”. De gevierde auteur ook beroemd voor zijn “Tales of the Unexpected” was al even mysterieus als zijn geesteskinderen. Tijdens de tweede wereldoorlog was hij een gevechtspiloot voor de R.A.F. Na een crash in 1940 belande hij op de Britse ambassade in Washington. Hij werd al gauw een charismatische societyfiguur die enorm populair werd in het society gebeuren in de Verenigde Staten. Hij werd door de Britse geheime dienst ingezet om invloedrijke mensen te beïnvloeden om steun te verlenen aan het Verenigd Koninkrijk. Hij was vooral een onverbeterlijke lady killer en slaagde erin om steun te vinden voor een Amerikaanse deelname aan de tweede wereldoorlog. Hij vervreemde ook documenten die hij doorspeelde aan de Britse regering. Ironisch genoeg was het net deze spionage opdrachten die hem aan het schrijven bracht, als correspondent voor Amerikaanse kranten waar hij propaganda artikelen schreef.
Ian Fleming
Wat weinigen weten is dat de man die James Bond aan de wereld schonk, eerst zijn avonturen had beleefd voordat hij ze neerschreef. Hij beleefde het letterlijk voordat hij het literair vertelde door middel van zijn alter-ego. Fleming groeide op in een familie van de hoge Engelse burgerij. Zijn grootvader was een steenrijke en beroemde bankier, zijn vader zetelde in het Britse parlement en werd een gesneuvelde oorlogsheld in de eerste wereldoorlog, zijn oudere broer een gevierde auteur. Ian Fleming bleef onder de hoede van een autoritaire bijna Victoriaanse moeder en werd gepest op school. Hij droomde ervan om eveneens een held te zijn, een vrouwenverslinder en iemand met raffinement. Tegen alle sociologische gebruiken van die tijd, zou hij die wens waarmaken. Na wat schandalen, onder andere van school gestuurd met een venerische ziekte, en een verslaving aan sportwagens en mooie vrouwen, nam hij tijdens de tweede wereldoorlog dienst bij de Royal Navy. Hij leek toen al zoals James Bond maar had een saaie kantoorbaan. Fleming bleek al gauw een flair te hebben om spionagescenario’s op te zetten. Uiteindelijk zou hij één van de grondleggers worden van de moderne spionage diensten in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Ian nam deel aan verschillende geheime operaties en volgens bepaalde bronnen waren de avonturen van Bond flauwe afkooksels van zijn eigen daden.
Noël Coward
Noël Coward deed de betekenis van zijn naam (=lafaard) geen eer aan wel integendeel. In Engeland was hij simpelweg een theatergigant. Zijn theaterstukken waren één voor één enorme successen. Bij het uitbreken van de tweede wereldoorlog, borg hij zijn artistieke ambities op en werd hij chef bij de propagandadienst van de British Secret Intelligence Service. Net zoals Roals Dahl werd hij verscheept naar de Verenigde Staten om steun te zoeken voor de oorlog. Door zijn bekendheid bleef er voor hem geen deur gesloten en hij gebruikte zijn invloed om informatie door te spelen. Zo was hij onder andere de liaison officier tussen het Verenigd Koninkrijk en President Franklin Roosevelt. Hij speelde de entertainer en crooner, maar was in werkelijkheid iemand die letterlijk staatsgeheimen in zich droeg. Hitler was op de hoogte van zijn rol en hij stond op de nazi Black List, een lijst opgesteld door Hitler met de namen van alle mensen die bij de invasie van Engeland onmiddellijk moesten worden geëxecuteerd door de S.S.
Robert-Baden Powell
De vader van de scouts kon zijn plan trekken en hoe. Zijn carrière nam een heroïsche aanvang tijdens de Tweede Boeroorlog in Zuid-Afrika. Powell kreeg de opdracht een gebied te beschermen met amper 500 slecht uitgeruste manschappen, zijn tegenstander was een Boerenleger van 8.000 man. Hoewel de situatie totaal hopeloos was, slaagde hij erin om de Boeren te misleiden door trucs, tactische manipulatie en bedrog. Zo liet hij honderden poppen bouwen, stak ze in uniform en plaatse ze op zichtbare plaatsen, tieners kregen nepgeweren, hij liet valse mijnen aanleggen en prikkeldraad om zo de indruk te scheppen dat het gebied zwaar beveiligd was. Hij kon dit spelletje blijven spelen totdat eindelijk de Britse versterking toekwam. Hij werd een oorlogsheld en terug in Engeland startte hij zijn scoutsbeweging in 1903. Hij reisde Europa rond, maar in feite was hij een het spioneren voor de Britten. Hij gaf zich uit voor een Amerikaan om de Duitsers te misleiden. Zijn avonturen zijn te lezen in: “My Adventures as a Spy “(1915).
Deze brave kindervriend was dus eigenlijk niet zo onschuldig.
Harry Houdini
Harry Houdini is nu nog een magische naam die tot de verbeelding blijft spreken. Naast een zeer getalenteerde mentalist was Houdini echter een zeer vernuftige spion. Houdini had een specialiteit: hij daagde politiediensten uit om hem op te sluiten, met de belofte dat hij moeiteloos kon uitbreken. Wat hij dan ook keer op keer deed. Deze stunt was ook de Scotland Yard en de Amerikaanse Veiligheidsdiensten niet ontgaan. Ze stelden hem een deal voor, hij zou telkens gedetailleerde verslagen overmaken van de politiediensten, de verantwoordelijken en de procedures van ieder land en zelfs stad. Houdini stemde toe, op voorwaarde dat diezelfde veiligheidsdiensten zijn carrière zouden ondersteunen en boosten. Zo chanteerde hij William Melville, hoofd van Scotland Yard, hij zou de informatie overhandigen in ruil voor een contract met het London Theater. Hij kreeg het contract, de veiligheidsdiensten kregen de informatie.
Lucky Luciano
Deze vreemde eend in de bijt kon ik u niet onthouden. Luciano wordt algemeen gezien als de vader van de georganiseerde misdaad: La Cosa Nostra. Hij was gevaarlijker dan een cobra maar had een charisma en charme welke hypnotisch was. Het werd bijna logisch dat hij vroeg of laat zou werken voor de Amerikaanse Veiligheidsdiensten.
In 1936 werd hij veroordeeld tot 30 à 50 jaar gevangenisstraf. Verbazend genoeg kreeg de Amerikaanse overheid kennis dat ze hem broodnodig hadden. In 1942 zonk er een Frans schip in de haven van New York, het was duidelijk sabotage. De dokwerkers die onder controle stonden van de maffia weigerden alle medewerking. Het was onmogelijk om informatie te verkrijgen over de saboteurs of erger nog de vijandelijke nazi agenten op Amerikaanse bodem. Hij werd benaderd en vreemd genoeg legde de Maffioso een sterk patriottisch gevoel aan de dag. Ze kwamen tot een akkoord en het gevangenisregime van de gangster werd aanzienlijk versoepeld. In een mum van tijd werden 8 nazi spionnen aangehouden dankzij de informatie van Luciano.
Hij zou later zelf helpen met de landing In Italië, hij gaf de Italiaanse maffia opdracht om de landing van de geallieerden te vergemakkelijken en te steunen. De Italiaanse maffia spioneerde eigenlijk een tijd voor de Amerikanen. Hij kreeg als beloning strafvermindering en werd na 10 jaar vrijgelaten en verbannen naar Italië, op voorwaarde dat jij nooit zou terugkeren naar Amerika.
Bemerking
Spionage is uiteraard van alle tijden en alle culturen historisch gezien. Wat fascinerend is lijkt de paradox van een publieke figuur die moedwillig een bepaald beeld projecteert om een ander motief te schaduwen. Niet allen is deze manier van werken zeer gedurfd, het is psychologisch zeer interessant.
Zou het kunnen dat mensen met bepaalde talenten een natuurlijk evenwicht vinden tussen het leven van twee of meer levens terzelfder tijd. In de criminele pathologie is dit een symptoom die profilers regelmatig tegenkomen. Zwaar psychopathische seriemoordenaars kunnen zonder veel moeite overschakelen van brave huisvader naar killer. Studies wijzen uit dat hun belevingspatronen niet alleen afwijken van een “normaal” iemand maar bovendien compleet “scheidbaar” zijn. Uiteraard kan men stellen dat pathologie zoals schizofrenie, of schizoïde stoornissen de aanleiding zijn, maar is dit niet een gemakkelijke definitie?
Het is opvallend dat vele beroemde en succesvolle spionnen ofwel artiesten zijn ofwel wetenschappers. Zou het kunnen omdat deze mensen een gave bezitten om hun persoonlijkheid te catalogeren in verschillende entiteiten, die samen wel functioneren al een volwaardige eenheid. Bijvoorbeeld: Mr. X, de auteur + Mr. X, de privépersoon = Mr.x.
Als men deze bedenking doortrekt kan men stellen dat men over een zeer groot inlevingsvermogen moet beschikken, samen met improvisatietechnieken en vooral verbeelding. Pathologische leugenaars zijn bijvoorbeeld begaafde vertellers. Seriemoordenaars zijn uitstekende acteurs. Spionnen zijn begaafde artiesten. Men kan de stelling zelfs als een boemerang teruggooien, zijn bepaalde artistieke talenten aan het licht gekomen als uitlaatklep van bepaalde gaven om een tweede “leven” te hebben? Heeft iedere scheppende kunstenaar geen leven in en voor zijn creatie, en zijn “mondaine” leven daarnaast? Zou Fleming, Bond hebben gezien zonder zijn avonturen? Kan het zijn dat deze twee “levensentiteiten” elkaar overlappen? Hoeveel begaafde artiesten zijn trouwens niet in de schaduw gezet door hun alter ego’s? Iedereen kent Sherlock Holmes, maar de naam Sir Arthur Conan Doyle is bij de man in de straat al een ander paar mouwen. Idem voor Tarzan en Edgar Rice Burroughs.
Conclusie
.
Er zijn drie voornaamste drijfveren voor spionage: patriottisme, geld en wraak. Deze zaken maken het mogelijk om van een persoon een spion te maken. Maar kan het zijn dat er nog een andere grens is die we niet begrijpen of niet hebben afgetast.
Sommige mensen in die korte lijst bijvoorbeeld vallen op door hun overeenkomsten. Bijna allen zijn een kloon van hun artistieke of professionele creaties, zelfs Luciano, is maffioso ook geen theatraal rollenspel? Zijn deze spionnen geboren voor hun taak, of is het een toevalligheid welke voorkomt uit hun bijzondere “gave”?
Opvallend is wel dat vooral auteurs zich in hun sas vinden in de spionage. Is het werkelijk zo dat een auteur fantasie genoeg heeft om verschillende levens te vullen? Waarom hebben artistieke types meer aanleg voor het duistere dan de gewone kantoorbediende? Men zegt soms:” helden worden niet gemaakt, ze worden zo geboren”. Ligt het antwoord in de inlevingskracht of in het toeval van het lot?… Zit er een James Bond of een Mata Hari in vele schrijvers en kunstenaars?…
© Thalmaray
