Helene Mayer – De Joodse schermster die vocht voor Hitler
Helene Mayer won in 1924 het Duitse nationaal kampioenschap voor vrouwen schermen op 13-jarige leeftijd. Ze zou dan nog zes jaar onafgebroken en succesvol haar titel verdedigen. Deze gigantische prestatie gaf haar de waardering en bekendheid in haar vaderland. Ze was zelfs een van de eerste vrouwelijke atletes die merchandising had, zoals beeldjes die overal in Duitsland te koop waren. Voor velen vandaag wordt ze gezien als de grootste vrouwelijke schermer in de geschiedenis, hoewel haar naam nu zo goed als vergeten is.
Image: ullstein bild via Getty Images
In 1928 vertegenwoordigde ze Duitsland op Zomer Olympische Spelen van Amsterdam en bracht ze een gouden medaille mee naar huis. Vier later stond ze in de Los Angeles Spelen, twee uur voor de finale vernam ze dat haar verloofde was overleden tijdens een trainingsoefening in het leger, ze werd pas vijfde.
Image: John Graudenz/ullstein bild via Getty Images
Ze bleef in Californië en volgde Internationaal Recht in de hoop ooit een Duitse diplomaat te worden.
In 1933 nam Hitler en de N.S.D.A.P. de macht over in Duitsland en hiermee verdwenen ook de rechten van Joodse burgers als sneeuw voor de zon. Helene Mayer wiens vader Jood was had plotseling een torenhoog probleem. Haar lidmaatschap in de associatie van schermers in Duitsland werd ingetrokken en het werd alsmaar duidelijker dat ze niet terug kon naar haar vaderland. Helene Mayer viel van beroemdheid tot een lerares Duits in een Amerikaanse school.
Image: Library of Congress/Corbis/VCG via Getty Images
Ze schermde verder in de Verenigde Staten, maar het wrang gevoel van haar verloren glorie en bekendheid knaagde danig aan haar.
In 1936 was Berlijn aan de beurt als gaststad voor de Olympische Spelen, het zouden de meest controversiële spelen ooit worden. Velen waren van oordeel dat een boycot op zijn plaats was om het agressieve regime van Hitler te counteren. Avery Brundage de voorzitter van het Amerikaans Olympisch Comité overtuigde Duitsland om Joods-Duitse atleten toe te laten. Duitsland stemde toe als public relations stunt om het repressieve karakter tegen Joden te maskeren.
Image: ullstein bild via Getty Images
Tot haar eigen verbazing kreeg Helene Mayer een uitnodiging om het Duitse Olympisch Team te vervoegen. Bevangen door een oncontroleerbare heimwee naar haar land en naar haar vergane glorie besloot ze de gruwelen van het naziregime te negeren en vervoegde ze het Duitse team. Het werd niet de triomf terugkeer dat ze zich had voorgesteld. De Duitse pers negeerde haar compleet en ze werd nauw in het oog gehouden door de Duitse veiligheidsdiensten.
Image: ullstein bild via Getty Images
Hoewel ze met een enorme energie zich naar de finale vocht, moest ze de duimen leggen tegen de Hongaarse Ilona Elek. Op het podium der winnaars toen ze haar zilveren medaille kreeg overhandigd sloot ze haar laatste Olympiade af met de nazi groet naar Hitler, de leider die verantwoordelijk was voor de genocide op het Joodse volk. Het werd haar niet in dank afgenomen en is wellicht ook een van de redenen waarom haar historische lof vandaag niet wordt bezongen.
Image: Past Pix/SSPL/Getty Images
Ze keerde terug naar de Verenigde Staten waar ze de schermoverwinningen verzamelde bij de vleet. Uiteindelijk zou ze in 1952 terugkeren naar Duitsland om er een jaar later te sterven ten gevolge van kanker op 42-jarige leeftijd.
Image: Stary/ullstein bild via Getty Images
In haar korte turbulente leven heeft ze heel weinig interviews gegeven en slechts enkele brieven zijn bewaard gebleven, wat het mysterie van haar berusting in het naziregime des te meer raadselachtig maakt. Haar motivatie en haar gevoelens over de kwestie heeft ze meegenomen in haar graf. Helene Mayer zou waarschijnlijk door de geschiedenis meer gewaardeerd geweest zijn indien ze geen Duitse was geweest en niet in die periode had geleefd.
Image: Bettmann/Getty Images
© Thalmaray
Literatuur over Helene Mayer kan je hier bestellen.
