Amelia Earhart, de vrouw, de legende, de verdwijning
Amelia Earhart, de vrouw, de legende, de verdwijning
Sommige mensen zijn voorbestemd om levende legendes te worden en zijn bijna geprogrammeerd door het lot om bijzondere prestaties neer te zetten tijdens hun tijd op aarde. Doorheen onze cultuur zijn er talrijke voorbeelden van bekende “helden” of bijzondere mensen die het comfort van de anonimiteit hebben verkozen. In het spotlicht of niet, het zijn dergelijke mensen die de mensheid als een eenheid stimuleren en verder brengen in een evolutiecyclus die steeds verdergaat. Nieuwe grenzen worden doorbroken, nieuwe inzichten leren de mens beter te begrijpen wat de rol is van het menselijke ras en het uiteindelijke doel van het leven.
Over het woord helden kan worden gediscuteerd, ik ben de overtuiging toegedaan dat de meeste van deze opmerkelijke mensen gewoon zichzelf zijn. De “heldendaden” kunnen fysieke acties zijn doch ook geboren worden door middel van pen en papier, door een gedachte of een ingeving of het levenslicht zien in een kunstzinnige beschouwing. De definitie is zo variabel als er verschillende mensen zijn.
Sommigen van deze “helden” worden bevangen door een mantel van geheimzinnigheid en mystiek wat hun nog meer onsterfelijk maakt. Amelia Earhart is waarschijnlijk één van de beroemdste vrouwen uit de geschiedenis, een naam die nu nog voortleeft in de paragrafen van de geschiedenis.
Biografie
De meest beroemde vrouwelijke pilote ter wereld zag het levenslicht in Kansas, Verenigde Staten, op 24 juli 1897. Deels opgevoed door haar grootouders kende Amelia Earhart en haar jongere zusje een relatief onbezorgde en welstellende jeugd. Slechts in 1908 vervoegden de kinderen hun ouders die ondertussen waren verhuisd naar Des Moines, Iowa. Op een lokale kermis was het daar dat Amelia voor het eerst haar blik liet vallen op een vliegtuig. Instinctief keek ze naar de hoop staal bijeengehouden door roestige kabels want dat was het ook niet meer. Er bekroop haar een vreemd gevoel doch het zou nog 10 jaar duren eer ze terug in contact kwam met een vliegtuig.
Een, jaar later kwam Amelia Earhart tot de trieste constatatie dat haar vader een verstokte dronkaard was. De alcohol zou ten slotte er in slagen om de familie uit elkaar te doen vallen. In 1914 verliet haar vader het huis nadat hij weer een baan was kwijtgeraakt door zijn verslaving. Na een periode van welstand vielen ze laag op de sociale ladder. Beide zusjes besloten te studeren voor verpleegster en werkten tot het einde van de eerste wereldoorlog als vrijwilligers in een ziekenhuis in Toronto, Canada.
Amelia droomde ervan om arts te worden en was de studies begonnen toen ze nieuws kreeg dat haar ouders terug samen waren en haar vader zijn verslaving had overwonnen. Na lang aarzelen vervoegden de zussen hun ouders in Californië. Daar nam haar vader net zoals vele jaren voordien haar terug mee naar een luchtshow. De volgende dag al kreeg ze het voor elkaar om plaats te nemen in de cockpit en kreeg ze een initiatievlucht van 10 minuten over Los Angeles.
De vliegmicrobe
Toen Amelia vernam dat er een vrouwelijke pilote vlieglessen gaf was ze niet meer te stuiten. De vrijgevochten Anita Snook nam haar onder haar vleugels en ze leerde haar vliegen met een oud trainingsvliegtuig van het Canadees leger. Enkele maanden later spendeerde Amelia al haar spaargeld aan een prototype van de “Kinner”, een klein behendig vliegtuig. Ze doopte haar toestel “De Kanarie”. Haar training was er letterlijk één van vallen en opstaan, ze crashte herhaaldelijk, niet ondenkbaar wanneer men weet dat de mechanische toestand van de vliegtuigen bedenkelijk waren.
In 1922 had Amelia Earhart het ontoombare idee om enkele records te vestigen, zo verbrak ze het hoogterecord voor een vrouwelijke piloot en bracht die naar 14.000 feet. Later reed ze doorheen het grootste deel van de Verenigde Staten met haar nieuwe auto en overal kreeg ze veel belangstelling want een vrouw was niet verondersteld om dergelijke escapades te doen in die tijd.
In 1925 ontwikkelde Amelia een flair voor zaken en investeerde ze in een klein bedrijf die Kinner vliegtuigen zou produceren in Boston. Ook in deze periode kwam de rebel in haar terug tot leven en stond ze in dienst voor de promotie van het vliegen, voor vrouwen in het bijzonder. De lokale pers gaf haar veel aandacht en ze werd stilaan een besproken dame in de Verenigde Staten. Een krant noemde haar de beste vrouwelijke pilote in Amerika.
In ieder leven is er wel een moment of een gebeurtenis die bepalend is voor de rest van een bestaan, dit moment brak voor Amelia aan op 27 april 1926 toen ze een telefoontje kreeg met de vraag: ”wat zou je ervan denken om de eerste vrouw te worden die over de Atlantische Oceaan vliegt?”
De heldendaad
Een uitgever uit New York was op het idee gekomen om een vrouw over de Atlantische Oceaan te laten vliegen. Volgens de persman Putnam waren er heel wat gelijkenissen tussen Amelia en Charles Lindbergh. Zijn krant zou haar later de bijnaam “Lady Lindy” geven. Na een korte onderhandeling besloot Amelia in te gaan op het bod, hoewel ze slechts de passagier zou zijn aan boord van het toestel. De driemotorige Fokker was voor haar totaal onbekend en ze zou de vlucht leidden met twee andere piloten aan boord. Na heel wat meteorologische problemen landen het trio in het zuiden van Wales op 18 juli.
De media en publieke belangstelling waren gigantisch, haar beide piloten Wilmer Stultz en Slim Gordon werden zo goed als genegeerd en zij kreeg een lawine van belangstelling over haar. Later zou ze hierover meermaals haar frustratie hebben uitgedrukt. Iedereen wou het “meisje” zien die de vlucht had gemaakt. Zelfs de toenmalige President Coolidge stuurde haar een gelukstelegram. Amelia voelde zich ongelukkig met haar “heldendaad” in haar ogen was haar rol in de stunt minimaal geweest.
Ze werd triomfantelijk binnengehaald in Londen een spektakel die zich zou herhalen in de Verenigde Staten. Putnam die New Yorkse uitgever en bedenker van de stunt deed er alles aan om haar naam constant te laten circuleren in zijn kranten en op de radio. Ze hield talloze lezingen en deed persoonlijke verschijningen als een echte society figuur.
Haar frustratie zou ze kunnen wegwerken in 1928 waar ze daadwerkelijk een solovlucht deed van de Atlantische naar de Westkust voor de Nationale Luchtraces. Nadat haar boek verscheen “20 hours, 40 minutes” was er geen Amerikaan meer die haar naam niet kende en ook in Europa was ze over populair. Ze werd het gezicht van de Transcontinental Air Transport die later zou uitgroeien tot de zeer succesvolle luchtvaartmaatschappij TWA.
Amelia zal ook bekend blijven voor haar constante inspanning om vrouwen gelijke kansen te geven, ze organiseerde dan ook succesvol een eerste race voor vrouwelijke piloten in 1929 tussen Los Angeles en Cleveland. Later hield ze ook nog de organisatie “Ninety-Nines” boven de doopvont voor vrouwelijke piloten.
Naast een beroemde columniste en auteur slaagde ze er in om in 1930 verschillende snelheidsrecords te doen sneuvelen. In 1931 huwde ze dan uiteindelijk de New Yorkse uitgever Putnam die ondertussen was gescheiden van zijn eerste vrouw.
Rendez-vous met de geschiedenis
Het oude verlangen om solo de Atlantische Oceaan over te vliegen bleef echter in haar hoofd spoken en meer en meer stemmen gingen op bij het publiek om een poging te wagen. Het was sinds Lindbergh geleden dat deze prestatie werd geklaard. Verschillende vrouwelijke pilotes waren zich aan het voorbereiden op dergelijke vlucht.
Exact 5 jaar na Charles Lindbergh, de 20ste mei 1932 werd het vliegtuig, een Lockheed Vega in gereedheid gebracht. Amelia was klaar voor haar rendez-vous met de geschiedenis. Ze lande succesvol ergens in een veld in Noord-Ierland, haar lotsbestemming was eindelijk vervuld. Ze brak die dag verschillende records, zoals de beste tijd voor een intercontinentale vlucht, de eerste vrouw die de trip tweemaal had gemaakt, en de langste non-stop afstand vlucht ooit.
Ze werd overladen met eerbetuigingen in Europa en de Verenigde Staten. Ze kreeg verdiende de titel van vrouw van het jaar en er leek geen einde te komen aan haar beroemdheid. Amerika lag aan haar voeten.
Ondertussen had ze de smaak goed te pakken en haar volgende stunt was bijna even spectaculair toen ze solo vloog van Hawaii naar California en door vloog naar Washington, D.C. Tijdens de hectische periode van lofbetuigingen was de kranige dame al aan het broeden op nog meer spectaculaire vluchten.
Amelia Earhart verdwijnt in de horizon van de legende
Eén juni 1937 was terug een datum die alles bepalend zou worden voor Amelia. Haar navigator Fred Noonan en zijzelf vertrokken vanuit California voor een trip rond de wereld. De eerste destinatie waren de zonnige oorden San Juan, Puerto Rico. Van daar zou de trip gaan naar het Noord Oosten van Zuid-Amerika en dan richting Afrika en de Rode Zee.
De vlucht naar Karachi was een andere première, niemand had ooit non-stop gevlogen van de Rode Zee naar India. Daarna ging het richting Rangoon, Bangkok, Singapore en Bandung. In Bandung werd er door de moesson regen een verplichte stop gemaakt en werd het toestel gedeeltelijk hersteld. Amelia voelde zich niet zo lekker en had dysenterie opgelopen. Op 27 juni vertrokken ze voor Australië. Twee dagen later werden ze gesignaleerd in Lae, Nieuw-Guinea. Ze hadden op dit moment 22.000 miles op de teller staan en er resteerden nog 7.000 miles om over de Stille Zuidzee te vliegen.
De tweede juli was de laatste maal dat Amelia communiceerde met de bewoonde wereld. Haar toestel werd verloren in extreme weersomstandigheden. Toen de radiostilte uitbleef werd het algauw duidelijk dat de dochter van Amerika was neergestort. Mysterieus werd er geen spoor meer gevonden van haar vliegtuig.
President Roosevelt gaf het bevel om met man en macht te achterhalen wat er exact was gebeurd. Meer dan 66 vliegtuigen en 9 militaire schepen speurden iedere kant uit van de vliegroute, de totale kost van de operatie was toen een gigantische 4 miljoen dollar. Slecht op 18 juli werd de zoektocht gestaakt zonder enig spoor. Haar echtgenoot zette nog tevergeefs private middelen in tot laat oktober, maar moest dan ook aanvaarden dat Amelia was toegetreden tot de legendes.
De verdwijning van Amelia Earhart blijft één van de grootste mysteries van de laatste jaren. Zelfs nu nog worden de pogingen niet opgegeven om het enigma van de geschiedenis te ontrafelen. In 1988 zag het “Earhart Project” het licht. Een team van vorsers, politiemensen, forensische wetenschappers en piloten zijn nu nog steeds op zoek naar de waarheid. Jaar hebben zij ook moet vaststellen dat de geschiedenis niet zomaar zijn geheimen prijsgeeft.
Een nieuwe piste in het mysterie is dat Amelia Earhart kwam tot stand bij het vinden van botten op een onbewoond eiland, de mathematische probabiliteit dat het hier inderdaad om de stoffelijke resten van Amelia Earhart gaat zijn hoog, maar gezien het skelet mysterieus is verdwenen hangt ook hier een schaduw van twijfel over deze piste. Een opgedoken foto zestig jaar na haar verdwijning is eveneens omstreden. Daarmee blijft de geschiedenis het geheim bewaren.
Bedenking
Amelia Earhart was niet alleen een dame met de verdienste om moedige vluchten te hebben ondernomen in de traditie van de oude ontdekkingsreizigers, ze was vooral iemand die bewees dat iedereen iets kan bereiken ongeacht geslacht, afkomst of leeftijd. Ze was vooral iemand die heeft bewezen dat de vrouw evenwaardig in staat is om grootse dingen te verwezenlijken. Als de passie en de gedachte er is, is niets onmogelijk. Mooie les nu er nog over heel de wereld een religie is die predikt dat vrouwen tweederangsburgers zijn. Het is niet voor niets dat haar laatste vlucht werd bestempeld als “De vlucht van de vrijheid”. De vrijheid om als mens dromen te hebben.
Bij vele piloten leeft nog de hoop dat de resten van het mysterie hun rust zullen vinden en dat de wereld eindelijk zal weten wat er is gebeurd met deze vrijgevochten heldin. Hoewel ze niet door keuze bestemd was voor grootste dingen, stierf ze voor en aan haar passie, en ze leeft verder in dromen.
© Thalmaray
